कहोंर जाइटा हमार थारु भाषा? [विचार]

सबि चौधरी।

ढेरडिन पाछ घर आइल संघरेनसे भ्याट हुइल ब्याला बातचिट कर्ना क्रमम मै उहाहुँकन पुछ्नु–‘का बा हाल खवर ? कैह्या अइलि गोचाली बहारसे ?’ ‘ठिक छ, हिजो मात्र आएको अनि तिम्रो खवर के छ भन ?’ अस्टह भाषाम हुइटि हमार सम्वाद हुइटि रहल । हम्र एक्क जातिक थारु, उ फे थारु बात बट्वाई ओ बुझ्ना होख फे हमार सम्वाद दुई भासिक (थारु ओ नेपाली) म हुइल पाछ म्वार मनम ढ्यार बात ख्यालल ।

२-३ बरष गाउँघर छोरख शहर बजारम बैठ्ख पहर्ख अ‍ैइल ट का आपन मातृभाषा ‘थारु’ भाषा ब्वाल विर्साडेल ट ? या  आपन मातृभाषा ब्वालवेर हुकहिन छोटिअसक लग्नन् या नेपाली भाषा बोल्ख बरा बन्ल ? यि प्रश्न म्वार मनम आम्हिन खेल्टि बा । शिक्षित मनै जो आपन भाषा ब्वाल छोर्टि आपन थारु भाषा, कला, सस्कृति, रितिरिवाज विर्सैइटि जैना हो कलसे और समुदायक मनै कसिख कैडिहि ? प्रश्न चिन्ह झन खडा हुइटि जाइटा । हम्र थारु जो आपन भाषा, कला, संस्कृति, रितिरिवाज, भेषभुषा के संरक्षण ओ प्रवद्धन नै करबी ट कै कैडि यिह विषयम हम्र थारु स्वच्ना कि नाई ?

समय परिवर्तनक संगसंग आधुनिक ओ शहरीकरण अनुसार चलफे पर्ठा । ट फे कट्रासम चल्ना कर्ना विषयम आपनम भर पर्ना हो । हुइना ट हरेक सेवा सुविधाके लाग कहि या पह्राइके लाग या आपन ओ लर्कापर्कन्हक् भविष्यकलाग गाउँ घर छोरख् शहर बजारम बसाई सर्ना फे दिनप्रदिन बहर्टि गैइल बा । पक्क फे सक्कुज सुखी ओ सुविधा सम्पन्न जीन्गी जिए चहठ ।  आपन लर्कापर्कन्हक अजरार भविष्य डेख्ना सक्कु डाइबाबान्हक् सपना रठन । मेहिमेह्रिक सुविधा उपयोग करलाग शहर बजार होंर बसाईसराई कर्ना मजा निहो कह ट पक्क फे निमिलट । उहफे आपन पुरान गाउँ घरसे डुर बैठ्ख यिह स्थाई रुपम ह्वाए या अस्थाई रुपम हम्र आपन भाषा, कला, संस्कृतिह गाउँम छोर्डेना ? शहर बजार बैठ्लसे फे का हम्र आपन घर परिवारसंग या आपन नाटपाट ओ संघरेनसे थारु भाषाम बात कर निमिलट ? ठाउँ ओ समय अनुसार फे चलसिख पर्ठा निचल परठ कह खोज्लक फे निहो । जे जहा गैइलसे फे आ–आपन भाषा, कला, संस्कृतिक सम्मान कर पार्ठा, आपन मातृभाषाके गर्वकसाथ आपन नाटपाट, घरपरिवारसेकेल ब्वल्लसे फे बहुट हुइठा । ठिक बा, पहरीन्से ब्वालवेर नेपाली बोली, नेपाली फे निबुझ्ना हुकनसे अंग्रेजीम बोली ट हमार कारणले हमार मातृभाषा लोप निह्वाए कना म्वार ब्यक्तिगत विचार हो । ड्यासम पहिचानक बात उठ्टि रहल ब्याला थारु भाषा लोप हुइटि जाई कलसे हमार पहिचानम फे असर निपरि कह निसेक्जाई । हमार थारुन्हक मुख्य पहिचान कलक भाषा, कला, सस्कृति हो । यिहिन हम्र जगेर्ना कर निसेक्बी कलसे काल हमार पहिचानम खतरा नि आई कह निसेक्जाई ?

आब सूचना प्रविधिक जमना बा । दिनप्रतिदिन लौव लौव सूचना, प्रविधिक विकास हुइटि जाइटा । यिह प्रविधिह बेलसख हम्र आपन भाषा, कला, सस्कृतिक प्रचार प्रसार ओ व्यापक सूचना प्रवाह करसेक्बी कलसे हमार भाषा, कला, सस्कृति, रितीरिवाज, भेषभुषाके फे लौव लौव प्रविधि संगसंग विकास करसेजाई । खास कैख अखिस लौव युवा ‘ठ¥या’ गोचालीहुक्र यि प्रविधिसे बहुट लग्घ बाट । आपन प्रविधि चलैना संगसंग आपन भाषा, कला, सस्कृतिके विषयह साहित्यमार्फत हुइठा कि, विचार डेख हुइठा कि,  नाच गान, या गीतबास लिख्ख हुइठा जसिन हुइलसे फे याकर विकास करपर्ना बहुट जरुर बा ।

ज्या हुइलसे फे पाछक समयम हमार ठ¥या पुस्तामझन थारु भाषाम बोल्ना कम पाजैइटि बा । यी कारणले अइना भावि पुस्ताम झन कसिन हुई कना बातम हम्र ठ¥या पुस्ताहुक्र स्वाँच पर्ना जरुर बा । हम्र जहा गैइलसेफे आपना भाषा, कला, सस्कृति नै विस्राई, आपन भाषाक मैया करि, जौन ठाउँम बाटि उह ठाउँम आपन भाषम बोल्ना प्रयास करि यि कर्लसे फे बहुट हुई । हुइना ट दाङके बेलझुण्डीम रलक नेपाल संस्कृत विश्व विद्यालयह बहुभाषिक विद्यालय बनाख उह  भिट्टर थारु विश्व विद्यालय बनैना बात फे उठ्टि आइल । यी विषयम सक्कुज लग्ना हो कलसे नि हुइ कह फे निसेक्जाई । ट वाकर लाग सक्कु थारुहुक्र सशक्त होख एक जुट हुइपर्ना आवश्यक बा । याकरलाग पहिला ट आपन घरसे सुरुवाट करपर्ना जरुर बा ।




Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *